به گزارش خبرنگار مهر، علیرضا شاه‌میرزایی معاون تجارت و خدمات وزارت صمت امروز در نشست خبری رونمایی از نخستین شرکت پذیرش‌شده در سندباکس (محیط تنظیم‌گری) تخصصی صنعت، معدن و تجارت با عنوان «سامانه هوشمند معاملات و انبارداری فلزات گرانبها» اظهار کرد: امروز از نخستین سامانه هوشمند معاملات و انبارداری فلزات گرانبها رونمایی شد که پشتوانه آن یک بانک است و به آن نظارت می‌کنند تا قوانین مربوطه را رعایت کند. یکی از اتفاقاتی که در گذشته رخ می‌داد و منجر به مشکلاتی شد این بود که به طور مثال در انبار یک مجموعه یک کیلوگرم طلا وجود داشت اما ۲ کیلوگرم اعلام می‌شد، بنابراین برای رفع چنین مسأله‌ای علاوه بر ایجاد سامانه، ناظری نیز بر موجودی آن نظارت خواهد کرد. عملیات خرید و فروش طلا در این بستر و با نظارت مرکز توسعه تجارت الکترونیکی انجام می‌شود.

معاون وزیر صمت خاطرنشان‌کرد: ایجاد سندباکس در حوزه فلزات گرانبها می‌تواند ریسک‌هایی که در چنین معاملاتی وجود دارد را کاهش دهد و مانند تجربه‌های گذشته خالی‌فروشی اتفاق نیفتد.

وی ادامه‌داد: در مسیر معاملات برای خریدار یا فروشنده پیامک فعال‌سازی ارسال می‌شود و همین پیامک باعث می‌شود سکو نتواند خالی‌فروشی انجام دهد. نگهداری طلا در یک انبار فقط با اجازه پلتفرم قابل بازگشایی و برداشت نیست و بانک ناظر باید آن را تأیید کند. به این شکل به‌جز سامانه و مردم یک ناظر سوم دیگر نیز وجود دارد که بر فرایند نظارت کند.

معاون وزیر صمت خاطرنشان‌کرد: سامانه‌ای که امروز افتتاح شد می‌تواند بستری را فراهم کند تا افرادی که قصد خرید اعتباری طلا دارند، از طلایی که در انبار هوشمند دارند به عنوان وثیقه استفاده کنند و علاوه بر حفظ دارایی خود بتوانند خریدهای روزانه خود را انجام دهند.

وی تاکید کرد: این مدل می‌تواند برای اقتصاد بسیار مفید باشد، زیرا همه مباحث پولشویی و شفافیت اطلاعات که به آن نیاز داریم، توسعه این سامانه‌ها هستند و دولت بدون کمک سکوها نمی‌تواند شفافیت ایجاد کند. حل مشکل نگهداری طلا و عدم فروش عیارهای تقلبی از جمله مهمترین ویژگی‌های انبارهای هوشمند است.

به گفته معاون وزیر صمت، ایجاد سندباکس (محیط تنظیم‌گری) های تخصصی موجب تضمین کافی برای حفظ دارایی‌های مردم می‌شود. با خلق پول، تورم و با سیاست‌های انقباضی، رکود ایجاد می‌شود. به نظر می‌رسد برای رفع این مشکلات راهی به‌جز ایجاد اعتبارهای مبتنی بر کالا وجود ندارد.

شاه‌میرزایی افزود: ایجاد سندباکس‌های تخصصی باعث تضمین کافی برای حفظ دارایی‌های مردم می‌شود. ابعاد این مساله وسیع‌تر از چیزی است که فکر می‌کنیم، زیرا سامانه هوشمند معاملات فلزات گرانبها باعث می‌شود تبادلات مبتنی بر طلا در کشور توسعه پیدا کند. بهترین کاری که می‌شود در حوزه مقابله با تورم و رکود انجام داد، ایجاد سندباکس‌ها است.

وی گفت: کارکرد اصلی طلا در تاریخ، پشتوانه خرید و اعتبار بوده است. برخی بر این باور هستند که پول کشور مبتنی بر طلا شود که این از نظر ما این یک نگاه کاریکاتوری است. شاید در گذشته به این شکل بود اما اکنون این نظریه طرفداری ندارد.

گفتنی است، سامانه هوشمند معاملات و انبارداری فلزات گرانبها، بستری است که به واسطه آن مردم می‌توانند معاملات طلا را با حضور یک ناظر دولتی انجام دهند و علاوه بر آن از طلای خریداری شده خود به عنوان وثیقه برای دیگر خریدها نیز استفاده کنند. این سامانه که در حوزه طلا فعال است برای نخستین بار است پس از حضور در سندباکس وزارت صمت و برگزاری بیش از ۲۵ جلسه تخصصی مجوز دریافت کند.

بهره برداری از اولین سامانه هوشمند خرید، فروش و انبارداری طلا

امین کلاهدوزان رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی نیز در این مراسم اظهار کرد: در سال ۱۴۰۰، حجم تجارت الکترونیک ۱۲۰۰ همت بوده که در سال ۱۴۰۱ این عدد به بیش از ۱۸۰۰ همت رسید. همچنین این رقم در سال ۱۴۰۲، ۳۲۰۰ همت شده است؛ برنامه‌ای که در مرکز تجارت الکترونیکی در قالب برنامه‌ای پنج ساله تدوین کرده، هدف‌گذاری برای دستیابی به عدد ۹۰۰۰ همت در تجارت الکترونیکی است.

وی افزود: این اعداد و شاخص‌هایی که در گذشته نیز عنوان شده، نویددهنده یک آینده روشن و رو به رشد برای صنعت تجارت الکترونیکی کشور است؛ اما این آینده، قطعاً با مشکلات و چالش‌هایی هم رو به رو خواهد بود؛ یکی از مهمترین این چالش‌ها، سرعت بالای تغییرات فناوری و تغییرات مدل کسب و کارهاست؛ به طوری که در بیشتر موارد، کشورها از تحولات حوزه تکنولوژی و تحولات حوزه کسب و کاری صنعت و تجارت، عقب می‌مانند و همیشه این چالش مقررات‌گذاری چه از سوی کسب و کار و چه از سمت دولت‌ها، منجر به بروز مشکل می‌شود.

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی خاطرنشان کرد: در کشورهای پیش‌رو در حوزه کسب و کار الکترونیکی و فناوری، مفهومی تحت عنوان سندباکس پیاده‌سازی شده تا از این چالش‌ها جلوگیری شود. سندباکس محیطی را فراهم می‌کند تا به جای آنکه دولت‌ها در اتاق‌های در بسته مقررات‌گذاری کنند و شرکت‌ها و سیستم‌های جدید ایجاد شود، ظرفیتی در یک محیط آزمون (محیط مطلوب و کنترل شده) ایجاد شود تا اجازه دهد که چند شرکت پیش‌رو در تکنولوژی و کسب و کار، فعالیت خود را در قالب یک چارچوب مشخص و توافق شده با دولت انجام دهند؛ ماحصل این دوره‌ای که طی می‌شود و به عنوان دوره آزمون تنظیم‌گری شناخته می‌شود، آشنایی بیشتر هم بخش حاکمیت و دولتی و هم بخش کسب و کار است که در یک همکاری مشترک دولت و بخش خصوصی، در نهایت قوانین و مقررات پخته‌تری تعریف می‌شود که چندان نیاز به اصلاح ندارد و در عین حال، جلوی رشد این کسب و کارها گرفته نمی‌شود.

وی افزود: به طور مثال موضوعاتی همچون هوش مصنوعی، کلان داده و… که در تمام جهان، تکنولوژی جلوتر از مقررات است و چالشی است که مطرح است و از همین روی از ظرفیت سندباکس‌ها می‌توان برای مقررات‌گذاری این حوزه استفاده کرد.

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی ضمن اشاره به مصوبه‌ای که مرکز ملی فضای مجازی ارائه کرده و بر اساس آن اجازه تشکیل سندباکس‌های تخصصی را داده است، اظهار کرد: فعالیت سندباکس از چند سال پیش در ایران آغاز شد که فراز و نشیب‌هایی هم داشته است. ما در مرکز توسعه تجارت الکترونیک، حوزه‌هایی که باید منجر به رشد ۹۰۰۰ همتی در تجارت الکترونیک شود را در حوزه‌های به اصطلاح خاکستری که مقررات‌گذاری دقیقی در آن بخش‌ها انجام نشده یا اگر شده، مقررات مربوط به ۲۵-۲۰ سال پیش است و ملاحظات امروز در آن‌ها موجودیت را در اولویت قرار دادیم.

کلاهدوزان گفت: بر این اساس به واسطه اینکه هفت یا هشت حوزه اولویت‌داری که در مرکز توسعه تجارت الکترونیکی برای آینده پنج ساله، در اولویت قرار داشت و هدف است که کسب و کارها در آن رونق بگیرد، به سمت درخواست ایجاد سندباکس تخصصی تجارت الکترونیکی را از کارگروه و دبیرخانه هماهنگی‌ها دادیم. شهریور ماه ۱۴۰۲ مجوز این سندباکس به صورت رسمی صادر شد و فعالیت خود را آغاز کرد. اولین مجموعه‌ای که وارد این سندباکس شد مربوط به معاملات و انباری فلزات گرانبها بود که به صورت ویژه شروع آن با معاملات طلا بود که طی سال‌های گذشته، معاملات در این حوزه بسیار پرچالش بوده است.

وی ضمن اشاره به جلسات متعددی (بالغ بر ۲۵ جلسه تخصصی و کارشناسی) که حول این موضوع برگزار شده و از دستگاه‌های مختلف هم دعوت شد، گفت: ماحصل این جلسات منجر به تعیین ریسک‌های اصلی این کسب و کار در فضای مجازی شد و در نهایت اسفند ماه سال گذشته، کمیته تخصصی سندباکس، ضوابط مربوط به درخواست فعالیت شرکت فعال در این حوزه (داریک) را تصویب کرد. متعاقب آن در اردیبهشت ماه سال جاری، جلسه شورای راهبری تشکیل شد و این شورا نیز پذیرش این شرکت را (بر اساس ضوابط تعیین شده) در سندباکس تصویب کرد. طبق اولویت‌های تعریف شده، مجوز عقد موافقت‌نامه و مجوز فعالیت این شرکت در هفته گذشته، از طرف دبیرخانه مرکز توسعه تجارت الکترونیکی به این شرکت ابلاغ شد. امروز (۸ مرداد ماه) آئین رونمایی از قرارداد و مجوز شرکت انجام شد. تمرکز این شرکت بر هوشمندسازی معاملات و نگهداری فلزات گرانبها است.

رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی اظهار کرد: امیدواریم مسیری که آغاز شده و تجربه چندانی هم در کشور در این حوزه نداریم، این مسیر منجر به اثرات قابل توجه در سیستم تجارت الکترونیک کشور شود. پس از حوزه طلا، حوزه خودرو و مسکن را هم در دستور کار قرار گرفته است. امید است که تا پایان سال، حداقل دو حوزه دیگر در سندباکس پذیرش شده باشد.